DZIAŁALNOŚĆ CHARYTATYWNA SZKOŁY

Odnosi się wrażenie, że współczesny świat zatracił wrażliwość na biedę, cierpienie słabszych i mniej zarad-nych. W mediach lansuje się przekonanie, że o wartości człowieka decyduje to, co posiada, co potrafi osiągnąć w aspekcie materialnym, nie zawsze zresztą uczciwymi metodami. Toteż szkoła, która staje w opozycji do takiego systemu wartościowania, przypomina o tym, co najważniejsze w człowieczeństwie, czyli o umiejętności pochylania się nad słabszymi od siebie i niesienia potrzebującym pomocy.

Pisząc na temat działalności charytatywnej naszej Szkoły, przypominam sobie dzień, w którym po raz pierwszy przekroczyłam jej progi¹. Po spotkaniu z Panem Dyrektorem w sprawie pracy zostałam oprowadzona po całym budynku szkolnym. Przechodząc przez korytarz, przy którym znajdują się klasy nauczania początkowego, zwróciłam uwagę na wiszące na ścianie liczne podziękowania od różnych instytucji i organizacji charytatywnych za udzielone wsparcie czy to w formie pieniężnej, czy też rzeczowej. Dla mnie było to i jest najlepszym świadectwem zaangażowania tej Szkoły w budowanie lepszego świata, w który najważniejsze jest dobro każdego, nawet najuboższego człowieka.

Szkoła to, obok domu, najważniejsze miejsce kształtowania małego, ale, jak mówił wielki pedagog Janusz Korczak, „pełnego człowieka”, budowania jego hierarchii wartości. To teren planowej pracy wychowawczej. Toteż „działalność charytatywna szkoły od samego początku jej istnienia (1989) stanowiła ważny element wychowawczy w kształtowaniu postaw dzieci i młodzieży. Ponieważ do Szkoły, a później też i do Gimnazjum (1999) uczęszczali uczniowie z rodzin dobrze sytuowanych, kierownictwo szkoły i wychowawcy klasowi postanowili wykorzystać tę zamożność w szczytnym celu, pokazując, że dobrą rzeczą jest mieć pieniądze, ale jeszcze lepszą umieć się nimi dzielić z potrzebującymi. I tę cechę postanowiono metodycznie zaszczepić dzieciom od najmłodszych lat, pokazując, że świat jest różny, że obok bogatych są i biedni, że obok zdrowych są też chorzy, że obok młodych są starzy, że obok sytych są również głodni”².

Słowa Janusza Korczaka, mówiące, że „młodość jest szlachetna”, znajdują potwierdzenie w ogromnym zaangażowaniu uczniów naszej Szkoły we wszelkie dotychczas prowadzone akcje na rzecz nie tylko potrzebujących rodaków w kraju i poza jego granicami, ale i ludzi innych narodowości, nie tylko na rzecz drugiego człowieka, ale i istot zależnych od ludzi. O tym zaangażowaniu świadczy fakt, że jednym z zadań statutowych Samorządu Uczniowskiego, czyli instytucji reprezentującej społeczność uczniowską Szkoły, jest jego działalność charytatywna, nad którą czuwali, często ją inspirując, jego kolejni opiekunowie: m.in. Andrzej Salawa , Teresa Pietruska-Mrożek, Małgorzata Bajur, Danuta Kocoń czy Agnieszka Miśkiewicz. Potwierdzeniem tego zaangażowania było uzyskanie przez Szkołę Złotego Certyfikatu Wielkiego Serca za wieloletnią pomoc okazywaną bezdomnym zwierzętom, który został wręczony 15 grudnia 2003 r. w teatrze „Groteska” delegacji uczniów przez prezydenta Krakowa prof. Jacka Majchrowskiego.

Tym, którzy są zainteresowani pełniejszym obrazem tej działalności naszej Szkoły od początków jej istnienia, polecić można opracowanie Anny Płonki zamieszczone w publikacji wydanej z okazji 15. rocznicy powstania Społecznej Szkoły Podstawowej nr 1 im. J. Piłsudskiego w Krakowie. W kolejnym pięcioleciu (2004- -2009) akcje o takim charakterze nabrały jeszcze większego rozmachu, głównie za sprawą Agnieszki Miśkiewicz.

A oto spis tylko niektórych fundacji, organizacji i akcji, które organizował i wspierał Samorząd Uczniowski z funduszy wypracowanych poprzez jego działalność w ciągu ostatnich pięciu lat bądź też na drodze bezpośredniej zbiórki pieniędzy wśród uczniów i pracowników szkoły: Fundacja Serce „Na pomoc chorym i potrzebującym dzieciom”, akcja „Dzieci Dzieciom”, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom „Liver”, Domowe Hospicjum dla Dzieci im. Ks. J.Tischnera, Fundacja na rzecz Osób Niewidomych i Niepełnosprawnych „Pomóż i Ty”, Dom Samotnej Matki i Dziecka w Krakowie, Fundacja „Caritas Polska”, Stowarzyszenie na rzecz Niepełnosprawnych „Życzliwa Dłoń”, Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych „Ognisko”, Fundacja im. Brata Alberta.

Samorząd nie zapomniał też o pomocy, która jest potrzebna zwierzętom, stąd akcje na rzecz Krakowskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami i Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt (wielokrotnie zbierano karmę oraz inne potrzebne artykuły).

Nie sposób wymienić wszystkich instytucji, stowarzyszeń, fundacji i placówek, którym Szkoła niosła pomoc. Formy tej pomocy również były bardzo zróżnicowane. Wsparcia potrzebującym udzielono m.in. dzięki twórczej pracy dzieci. W 1991 r. Szkoła zorganizowała aukcję prac plastycznych uczniów na rzecz pomocy Litwie. W 1996 r. i w 2003 r. zespół teatralny pod kierownictwem Andrzeja Salawy dawał występy charytatywne w Szpitalu Dziecięcym w Prokocimiu. Chór szkolny pod batutą Małgorzaty Bajur koncertował dla członków Krakowskiego Stowarzyszenia Osób Dotkniętych Chorobą Parkinsona oraz dla Lwowiaków i Sybiraków (1998). W 2002 r. na terenie Szkoły został zorganizowany konkurs na plakat dotyczący uchodźstwa, a klasa trzecia wraz z wychowawczynią Joanną Ślesieńską przygotowała spektakl pt. „Jak tu nie kochać psa”. W trakcie jego trwania sprzedawano własnoręcznie wykonane prace plastyczne na cele schroniska dla bezdomnych zwierząt.

Niektóre akcje charytatywne weszły już do szkolnej tradycji, z taką regularnością są powtarzane. W ramach pomocy świadczonej na rzecz Hospicjum św. Łazarza starsi uczniowie naszej szkoły w ostatnich latach rokrocznie kwestują jesienią na cmentarzu Rakowickim, młodsi zaś działają w „Klubie Przyjaciół Żonkila”, którego opiekunem na terenie szkoły jest Joanna Ślesieńska-Golonek. Dzieci w ramach działalności tego klubu uczestniczą w konkursach plastycznych, organizowanych przez hospicjum oraz sadzą cebulki żonkili, uczestnicząc w akcji „Pola Nadziei”. Od lat Szkoła niesie pomoc wychowankom Domu Dziecka im. św. Ludwiki Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia w Krakowie. Na rzecz tej placówki organizowane były zbiórki zabawek i słodyczy oraz przyborów szkolnych, jak również udzielono pomocy finansowej. W ramach akcji „Góra Grosza”, która odbywa się pod patronatem MEN, społeczność uczniowska kilkakrotnie wspomogła Towarzystwo „Nasz Dom”. Uczniowie trzeciej klasy Gimnazjum rokrocznie też kwestują na rzecz Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Wielokrotnie na terenie szkoły Samorząd Uczniowski organizował „Dzień Ciast Świata”, na który rodzice ofiarowywali własnoręcznie przygotowane specjały. Fundusze, uzyskane ze sprzedaży ciast, przeznaczane były na cele m.in. Domu Pomocy Społecznej w Krakowie oraz wymienianego już wcześniej Hospicjum św. Łazarza.

Pośród akcji, które sukcesywnie kontynuowano w kolejnych latach, jest też akcja „Świąteczna Paczka”, która wywarła na mnie szczególne wrażenie, ze względu na to, że na czas jej trwania „biblioteka i większość pomieszczeń w szkole zamieniły się w wielki magazyn pełen środków czystości, jedzenia, ubrań, zabawek i setek różnych rzeczy potrzebnych (…) rodzinom, dla których przygotowywaliśmy paczki”³. I tak co roku…

W ramach działalności charytatywnej Szkoła świadczyła pomoc Polakom mieszkającym poza granicami na-szego kraju. Aż pięciokrotnie, poczynając już od 1991 r., społeczność szkolna gościła dzieci z polskiej szkoły w Baranowiczach (obecnie Białoruś), organizując ich pobyt we współpracy z Oddziałem Krakowskim „Wspólnoty Polskiej”. W 1998 r. udzielono pomocy żywnościowej dla polskiej szkoły we Lwowie oraz zorganizowano zbiórkę darów dla dzieci polskich na Wileńszczyźnie. Szkoła udzieliła też pomocy Polakom mieszkającym w Kazachstanie.

Społeczność szkolna zbierała także pieniądze i dary na rzecz ludzi innej narodowości. Wiele z tych akcji organizowanych było w ramach współpracy z Polską Akcją Humanitarną. W 2001 r. przewodnicząca PAH Janina Ochojska odwiedziła szkołę i spotkała się z dziećmi i młodzieżą, dziękując za zaangażowanie. Kontynuując tę chlubną współpracę, Samorząd Uczniowski w 2002 r. udzielił wsparcia finansowego dzieciom z Afganistanu, w roku szkolnym 2002/2003 przekazał darowizny w celu udzielenia pomocy dotkniętemu trzęsieniem ziemi miastu Bam w Iranie oraz współuczestniczył w organizacji Dni Uchodźcy w Krakowie.

W roku szkolnym 2005/2006 Szkoła wspomogła finansowo poszkodowaną w trzęsieniu ziemi ludność Pakistanu, a w 2007 r., z inicjatywy klasy szóstej i jej wychowawczyni Lidii Grabowskiej, zbierano fundusze w ramach akcji „Kropelka” na pomoc w zdobyciu wody pitnej dla potrzebujących w Afryce.

Akcje niesienia pomocy potrzebującym inspirowane były przez wychowawców klas i nauczycieli przedmiotowych. Warto tu wspomnieć akcję zbierania pieniędzy na możliwość kontynuowania nauki przez kolejne trzy lata pewnej dziewczynki z Malawii, nad którą sprawują opiekę kanosjanki – zgromadzenie, z którego pochodziła s. Amelia Scarpa, katechetka w naszej Szkole. I to właśnie z jej inicjatywy Samorząd przeprowadził tę akcję.

Dzieci z młodszych klas, które bezpośrednio nie uczestniczą jeszcze w działalności Samorządu Uczniowskiego, podejmują własne działania, inspirowane przez swoich wychowawców. Wystarczy wspomnieć zbiórkę pieniędzy na Fundację Anny Dymnej „Mimo Wszystko” na rzecz osób chorych i niepełnosprawnych, którą to akcję koordynowała Anna Siembak, czy tegoroczny kiermasz świąteczny na rzecz fundacji „Mam Marzenie”, który spełnia marzenia dzieci nieuleczalnie chorych, koordynowany przez Joannę Ślesieńska-Golonek. W obu przypadkach dodatkowym walorem wychowawczym był udział wytypowanych uczniów w przekazaniu pieniędzy przedstawicielom Fundacji.

Na podsumowanie chcę zaznaczyć, że celowo nie podawałam danych dotyczących wymiaru materialnego niesionej pomocy, ponieważ nie o liczby tu chodzi, ale o otwarte szeroko serca na potrzeby innych, wszystkich, którzy tworzą społeczność naszej Szkoły. Pragnę również nadmienić, że tematyka opracowania jest tak szeroka, iż nie ogarnia ono w pełni poruszanego tematu. Być może powinno tu paść jeszcze wiele nazwisk osób, które w sposób szczególny zasłużyły się na tym polu. Mam jednak nadzieję, że najważniejszym źródłem ich radości pozostanie fakt, iż dzięki nim czyjeś życie stało się lepsze, piękniejsze, pełne nadziei na przyszłość.

MAŁGORZATA LEŚNIOWSKA